Za pomocą wzroku przyswajamy niemal 80% wszystkich informacji. A czy wiesz, że ludzkie oko to jeden z najmniejszych oraz najbardziej złożonych organów w naszym ciele? Jego rozmiary rzadko przekraczają 24 mm, a waga oscyluje w granicach 28 g. Gałki oczne w trakcie całego naszego życia zmieniają się w niewielkim stopniu. Choć zaczynają się rozwijać już w czwartym tygodniu ciąży, wzrok dziecka wykształca się do 7. roku życia. Mięśnie oka należą do najaktywniejszych w ludzkim ciele.
W momencie przyjścia na świat oczy noworodka są o około jedną trzecią mniejsze niż po osiągnięciu dorosłości. Najintensywniej rosną w pierwszych dwóch latach życia oraz w okresie dojrzewania. Dzieci rodzą się z gałkami o długości 16.5 milimetra. Oczy przestają rosnąć w 20. lub 21. roku życia, kiedy to osiągają około 23 milimetry. Co więcej, z biegiem czasu masa soczewki oka także stale rośnie - najszybciej po urodzeniu, a w ciągu kilku kolejnych miesięcy proces ten staje się liniowy. Soczewki zyskują na wadze średnio 1.38 miligrama rocznie.
Czy oczy rosną przez całe życie?
Okazuje się, że ludzkie oko jest nie tylko mniejsze, gdy przychodzimy na świat, ale także mniej rozwinięte. Jednak z czasem zdolność do poruszania się i koncentracji stale wzrasta. Warto pamiętać, że w okresie formowania embrion nie ma oczu. Główny rozwój tego narządu następuje pomiędzy 3. oraz 10. tygodniem ciąży. Wówczas mózg zaczyna kształtować wewnętrzną pracę oczu, aby zyskać zdolność widzenia i przetwarzania obrazów. Powieki pozostają jednak zamknięte do 28. tygodnia. Po tym czasie płód może poczuć światło słoneczne.
Oczy dziecka często rozwijają się nierównomiernie, co nie powinno być powodem do niepokoju. Maluch odbiera otaczający świat głównie jako rozmycie bodźców wzrokowych. Nawet kolor jego tęczówki zmienia się w trakcie pierwszych miesięcy życia. Wiele dzieci rodzi się z szarymi lub niebieskimi oczami, które następnie przechodzą w inne odcienie. Niemowlęta skupiają swój wzrok przede wszystkim na obiektach oddalonych o ok. 30-40 cm od twarzy.
Rozwój narządu wzroku u człowieka
W ciągu pierwszych kilku miesięcy życia dziecka gałki oczne zaczynają współpracować. Intensywnie rozwija się także koordynacja ręka-oko. W 8. tygodniu maluch jest w stanie łatwiej skupić się na twarzach osób wokół niego, a w wieku 3. miesięcy zaczyna wodzić wzrokiem za poruszającymi się przedmiotami i ludźmi. W 5. miesiącu życia dziecko rozwija umiejętność widzenia kolorów i dogłębnej obserwacji. Natomiast między 1. a 2. rokiem pojawia się zdolność postrzegania głębi. Kolory i obrazy stają się jasne i żywe.
Oczy wciąż rosną i wchodzą w nową fazę rozwoju w okresie dojrzewania. Osiągają swój odpowiedni rozmiar w wieku 20-21 lat. Wiele osób może wykazywać oznaki pewnych nieprawidłowości w obrębie narządu wzroku, chorób genetycznych czy innych zaburzeń np. krótkowzroczność, dalekowzroczność, daltonizm. Konieczna jest wówczas wizyta u okulisty. Warto również pamiętać, że po 40. roku życia nasze oczy stopniowo zaczynają tracić zdolność akomodacji. Ten stan nazywa się starczowzrocznością, a niektórzy ludzie doświadczają większego dyskomfortu niż inni. Z wiekiem gałki oczne stają się również nadmiernie suche i łzawią. Niektóre schorzenia można skorygować za pomocą okularów i soczewek kontaktowych.
Czy oczy rosną wraz z wiekiem?
Nie, jak już wspomnieliśmy, ten proces kończy się w wielu 20-21 lat. Nie zmienia to jednak faktu, że na przestrzeni kolejnych lat życia nasze oczy są narażone na wystąpienie wielu różnych schorzeń. Niepokój powinno wzbudzić poczucie zwiększonej liczby „błysków” w oku, zniekształcone obrazy lub niespójna i zmieniająca się wizja. Ryzyko to dramatycznie rośnie, jeżeli wykonujemy zawód, który może uszkodzić oczy, zmagamy się z chronicznymi problemami zdrowotnymi lub mamy rodzinną historię chorób narządu wzroku.
Po 60. roku życia niezwykle często dochodzi do zwyrodnienia plamki żółtej, zaćmy lub jaskry. Dlatego tak ważne jest dbanie o oczy poprzez utrzymywanie zdrowej diety i ćwiczeń fizycznych. Dzięki temu możemy zapewnić sobie prawidłowe i jak najdłuższe funkcjonowanie narządu wzroku.